Giải quyết và ổn định việc làm cho người lao động nói chung và lao động nữ nói riêng luôn là một trong những vấn đề được Hội phụ nữ TP. Đồng Hới quan tâm. Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa diễn ra khá nhanh đã làm cho diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp; lao động nữ ở những địa phương này phần lớn là lao động nông nghiệp chưa qua đào tạo nên khó tự tìm kiếm việc làm. Điều này đã làm cho một số chị em thường xuyên không có việc làm ổn định. Xuất phát từ thực tế đó, Hội LHPN thành phố xác định công tác đào tạo nghề và giới thiệu việc làm cho phụ nữ là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các cấp Hội trong những năm qua.
Nhằm giúp cho phụ nữ có nhiều cơ hội tiếp cận được việc làm, Thành Hội đã chỉ đạo các đơn vị xã/phường khảo sát tình hình lao động nữ thiếu việc làm và nắm bắt nhu cầu của chị em, qua đó đã tổ chức các khóa đào tạo nghề. Riêng trong năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015, Hội đã phối hợp với Trung tâm dạy nghề Hội LHPN tỉnh Quảng Bình mở các lớp đào tạo nghề làm tóc, nghề kinh doanh và phục vụ du lịch biển, nghề nấu ăn, các khóa tập huấn chăn nuôi và phòng trị bệnh cho lợn…Đã có 3.605 chị được tham gia các khóa học trên. Song song với việc đào tạo nghề, Hội đã chỉ đạo thành lập 4 loại mô hình tạo nghề và giới thiệu việc làm cho phụ nữ, đó là mô hình giúp việc gia đình ở Hải Thành có 14 chị, mô hình đan vá lưới và tổ hợp sản xuất chế biển hải sản ở Bảo Ninh có 18 chị, mô hình dịch vụ nấu ăn phục vụ lễ hội, đám cưới ở các xã, phường có 125 chị,…
Đặc biệt trong năm 2014, được sự hỗ trợ của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB), Hội đã tiến hành đào tạo thêm nghề xây hầm biogas cho 18 lao động trong đó có 9 lao động nữ. Đây là những phụ nữ làm thợ xây hầm biogas được đào tạo bài bản đầu tiên ở nước ta, một nghề vừa giải quyết được việc làm thường xuyên cho người lao động, đồng thời đóng góp vào việc bảo vệ môi trường rất hiệu quả.
.jpg)
Chị em đang xây hầm bioga
Nghề xây hầm biogas xuất phát từ thực trạng trên địa bàn Đồng Hới hiện có rất nhiều hộ gia đình chăn nuôi gia súc, gia cầm đang hàng ngày thải ra môi trường lượng phân rất lớn gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến đời sống của cộng đồng dân cư. Qua khảo sát 885 hộ gia đình chăn nuôi từ 05 - 30 con lợn, 01 - 20 con bò tại các phường/xã Thuận Đức, Nghĩa Ninh, Bắc Nghĩa, Đức Ninh Đông, Bảo Ninh, Lộc Ninh và Bắc Lý kết quả chỉ có khoảng 10% các hộ gia đình chăn nuôi lợn đã lắp đặt hầm biogas và phần lớn các công trình biogas đều hoạt động kém hiệu quả. Một lượng lớn phân chuồng và phụ phẩm khí sinh học chưa được xử lý xả thẳng ra ao hồ và thống cống rãnh. Những người đang sử dụng hầm biogas (phần lớn là phụ nữ) chưa hiểu đúng về cách vận hành và bảo dưỡng để sử dụng hầm biogas hiệu quả. Bên cạnh đó phần lớn các xã/phường đều tham gia vào chương trình quốc gia xây dựng nông thôn mới và chỉnh trang đô thị. Tuy nhiên tất cả các đơn vị đều vấp phải vấn đề tiêu chuẩn về môi trường vì còn nhiều hộ dân chăn nuôi gia súc chưa xử lý chất thải chăn nuôi một cách hợp lý. Vì vậy, Hội phụ nữ thành phố Đồng Hới đã tích cực tham mưu cho nhà tài trợ lựa chọn các vấn đề ưu tiên cho dự án thí điểm, bao gồm nhiều chuỗi giá trị của công trình biogas với mong muốn các công nghệ mới sẽ giúp các địa phương xử lý vấn đề môi trường một cách hiệu quả. Một trong các hoạt động ưu tiên của dự án thí điểm là việc xây dựng hầm biogas cho các hộ gia đình và đào tạo đội ngũ thợ xây nữ xây hầm biogas.
Phụ nữ làm nghề thợ xây trên địa bàn Đồng Hới đã có từ lâu, xuất phát từ nhu cầu mưu sinh của người dân. Nhưng phụ nữ làm nghề thợ xây hầm biogas thì điều này hoàn toàn mới lạ. Đàn ông xây hầm biogas đã khó, đối với phụ nữ càng khó hơn, vì nghề này ngoài sự chịu thương chịu khó ra còn yêu cầu rất khắt khe về kỷ thuật và tính kỷ luật, thường xuyên phải trực tiếp lao động ngoài trời. Là phụ nữ ai cũng muốn có những nghề thật ổn định, nhẹ nhàng, ngồi trong nhà được che mưa che nắng…Nhưng sinh nghề thì phải theo nghề. Các chị trước đây làm nghề phụ nề, theo chồng đi hết công trình này đến công trình khác, vất vã cả ngày nhưng cũng chỉ được xem là thợ phụ. Khi quyết định học nghề này các chị chỉ mong rằng sẽ giảm bớt nguy hiểm vì không phải leo trèo trên giàn giáo cao khi xây nhà cao tầng và hơn hết là mong được trở thành người thợ chính của công trình, muốn khẳng định với nam giới rằng phụ nữ cũng làm được và làm rất tốt những công việc khó như nam giới đã làm. Nhưng đến lúc bắt tay vào xây các công trình hầm biogas thực tế vất vả hơn nhiều. Các chị đã quen với lao động chân tay nhưng bây giờ phải gò mình để học tập, nghiên cứu thật kỹ lý thuyết hướng dẫn, đọc kỹ bản vẽ kỹ thuật để tiến hành xây cho đúng yêu cầu; trong quá trình xây có những lúc phải tiếp xúc và xử lý nguồn nước mạch ngầm dâng cao hay xử lý đất cát bị sụt lở khi đào hầm. Dù hôm đó trời nắng gắt hay lạnh cắt da cắt thịt các chị không hề nản lòng, chỉ mong sao ông trời đừng có mưa để công trình của các chị không bị gián đoạn. Khó có thể nói hết những khó khăn mà các chị đã gặp phải khi gắn bó với nghề này.Vất vả là thế nhưng các chị vẫn nở nụ cười tươi tắn, vẫn dẻo dai tay bay, nhẫn nại xếp từng viên gạch hồng để hoàn thành công trình mà người dân đã tin tưởng giao cho chị em. Chị Uyển – một thợ xây ở Thuận Đức tâm sự rằng: “Khi đầu tưởng chừng rất khó vì phải xây vòm chứ không xây thẳng như xây nhà. Người thợ phải nắm vững kỹ thuật sao cho đảm bảo hầm sau khi hoàn thành được vận hành tốt. Qua nắm bắt bản thân tôi cũng đã học được rất nhiều từ thầy giáo và bạn thợ, đã tự tin để nhận công trình. Nghề này vất vã, phải dầm mưa dãi nắng, nhưng nghề không phụ lòng mình, nếu có hầm đều để xây cũng đủ trang trãi cho cuộc sống gia đình và con cái học hành”.
.jpg)
Chị em vui mừng khi có thêm việc làm mới
Với sự tích cực vào cuộc của các cấp Hội phụ nữ Đồng Hới, sự chỉ đạo và quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương cũng như sự nỗ lực của các chị thợ xây, đến nay sau sau hơn 6 tháng vận hành, trên các địa bàn xã/phường có dự án đã có 35 hầm biogas được các chị xây với chất lượng đảm bảo. Mỗi hầm khi đi vào hoạt động đã mang lại những lợi ích thiết thực cho bà con, đó là gia đình không phải lo lắng đi kiếm củi, kiếm than vì từ đây luôn có sẵn khí gas trong nhà để đun nấu và phục vụ các sinh hoạt khác như có gas để thắp sáng và sưởi ấm cho gia súc, gia cầm; có phụ phẩm của khí sinh học để tưới rau và đem lại nguồn rau sạch; môi trường xung quanh và vệ sinh trong gia đình được cải thiện đáng kể. Và quan trọng hơn, chính việc xây các hầm biogas đã góp phần vào việc bảo vệ môi trường không bị ô nhiễm do không phải đun nấu bằng than đá, bằng củi, hạn chế được việc người dân lên rừng đốn củi. Đây cũng chính là một trong những mục tiêu mà Hội LHPN thành phố xác định trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình.
Như chị Uyển và tất cả chị em đội thợ xây mong muốn rằng, với tiềm năng của hơn 800 hộ dân chăn nuôi trên địa bàn chị em hy vọng sẽ có nhiều hợp đồng và công việc sẽ đều đặn hơn. Tuy nhiên trong thời điểm này nhận thức, tư tưởng của một số hộ gia đình chăn nuôi về việc xây hầm biogas chưa cao, đa số còn cân nhắc có nên đầu tư kinh phí để xây dựng hầm biogas hay không, có hộ đang còn trông chờ được trợ cấp từ phía dự án, mặt khác người dân hiện có nhu cầu lựa chọn xây hầm composit (hầm nhựa) nhiều hơn hầm xây, trong khi đó dự án đang khuyến khích người dân chọn hầm xây để bảo vệ môi trường tốt hơn và khi triển khai các hầm xây sẽ có sự tham gia của đội thợ xây nữ rỏ nét hơn khi xây hầm composit. Đây chính là khó khăn mà phía Hội đang gặp phải. Để tháo gỡ những khó khăn trên, Hội đang tích cực tuyên truyền vận động cho từng người dân hiểu rõ lợi ích của việc sử dụng hầm biogas, tư vấn cho phía nhà tài trợ khảo sát thực trạng để dần đưa hầm composit vào mục tiêu của dự án. Tuy nhiên, việc đưa hầm composit vào sử dụng sẽ tuân theo những tiêu chí phù hợp với môi trường, và quan trọng hơn đó là sự tham gia rõ nét của phụ nữ, của đội thợ xây nữ trong việc sử dụng hầm composit nhằm tạo cơ hội cho chị em có việc làm thường xuyên hơn.
Minh Nhàn